BBC í bobba

“There is a tendency to 'group think’ with too many staff inhabiting a shared space and comfort zone.”

 Þessi umsögn minnir óneitanlega á viðtal sem Morgunblaðið tók við Hildi Bjarnadóttur fréttamann á RÚV við starfslok. Skemmtilega hreinskilið viðtal þar sem Hildur staðfesti að inni á fréttastofunni hefðu menn bara hjúfrað sig saman í einsemd og tekið sér sjálfdæmi um hvað og hvernig fréttir væru matreiddar. Til að það geti gengið upp þurfa menn líka að vera einróma. Með ummælum sínum staðfesti Hildur að allt sem hægri menn í stjórnmalum á Íslandi hafa sagt um slagsíðuna hjá Ríkisútvarpinu var rétt.

Umsögnin hér að ofan er niðurstaða skýrslu nefndar sem fjallar um hlutdrægni hjá hinni "virtu" fréttastofu BBC. Fyrst BBC féll í gryfjuna gætu þá ekki smáseiðin gert það líka.  Hér hafa menn lengi barið sér á brjóst og borið við frelsi fréttamanna.

Eru íslenskir fréttamenn staðfastari en þeir bresku?

Matur, menning og morð

 Sá um daginn að til stæði að halda matar og menningarkvöl í félagskapnum Ísland Palestína. Þetta er virkur hópur einstaklinga sem styður baráttu palestínskra araba gegn Ísrael. Félagið kemur ómenguðum áróðri araba á framfæri hér á Íslandi og nýtur til þess dyggs stuðnings fjölmiðla og þá einkum RÚV, sem hefur tekið sér stöðu í málinu. Sveinn Helgason, hinn ágæti útvarpsmaður, lét ekki sitt eftir liggja með að koma auglýsingu ÍP á framfæri með ítarlegu viðtali við tvo aðstandendur „menningarhátíðarinnar" í morgunútvarpinu nú í vikunni. Fróðlegt væri að vita hver þátttakan hafi verið í þessari samkundu og hverjir létu sjá sig, en hafi fréttamiðlar okkar komið fréttum af samkundunni á framfæri hefur hún farið framhjá mér. Morgunblaðið á þó eflaust eftir að birta okkur myndir úr veislunni á hinni ómetanlegu fréttasíðu, Fólk í fréttum.

Með hliðsjón af því að Hamas hefur verið að „taka til" á Gaza þessa dagana og hent óæskilegu „rusli", eins og liðsmönnum Fatah fram af húsþökum, þ.e. þeim sem ekki voru skotnir á staðnum eða hengdir og hálshoggnir gæti verið áhugavert fyrir þá sem lítt þekkja til „menningarmála" þessara þjóðar að vita hver afstaða skipuleggjenda hátiðarinnar er til innanríkismála palestínsku þóðarinnar og hvers vegna Íslendingar ættu að sækja „menningarsamkundur" henni tengdar.

Ég læt fylgja hér með mynd frá vegabréfseftirlitinu í Rafah eins og það er mannað þessa dagana. Við ættum að senda forsetafrúna okkar, Dorrit Moussaieff, til að segja þeim til syndanna þarna suður frá, því fáir Íslendingar kunna betur til þeirra verka en einmitt hún.

another one bites the dust

Jú, víst saxast á þá.

Það saxast á

Í síðustu viku var enn einn starfsmaður Sameinuðu þjóðanna fundinn sekur í New York fyrir að beina viðskiptum (að andvirði $100 milljónum) til kunningja síns og þyggja drjúgar mútur fyrir. Stafsmaðurinn, Sanjaya Bahel sem var yfimaður hjá innkaupadeild SÞ, á yfir höfði sér 30 ára fangelsi mun ekki ganga laus á meðan beðið er ákvörðunar um refsingu. Dómarar í New Yorkborg eru nefnilega orðnir þreyttir á að sjá eftir SÞ gangsterunum úr landi þegar til á að taka. En þannig hvarf hinn æruverðugi Benon Sevan til síns heima þegar hitna tók undir honum í tengslum við Olía-fyrir-mat hneykslið, þrátt fyri loforð Kofi Anans um annað. Nú hefur ákæra verið lögð fram á hendur Sevan og munu dómskerfið bandaríska taka móti honum opnum örmum láti hann sjá sig þar aftur. Inn í þau málaferli fléttast mágur Boutros Boutros-Ghali, sem sá um að ferja peninga frá Saddam til Sevans. Þeir eru ekki beinlínis sjanghæjaðir úr Hafnarstrætinu sendlarnir hjá SÞ. Síðastliðinn marsmánuð féll dómur í máli Vladimir Kuznetsov, yfirmanni fjárreiðudeildar alsherjarþingsins, fyrir þátttöku í peningaþvætti á undirborðsgreiðslum sem annar góðkunning sá um að innheimta. Sá hét Alexander Yakovlev sem einnig vann við innkaupadeildinni og situr nú inn og bíður þess að fullmannað verði við spilaborðið. Mannlegi vinkillinn í þeirra máli er að báðir nefndu „off-shore“ fyrirtæki sín eftir börnum sínum. Siðblinda kann sér engin mörk. Síðasta sumar var suður-kóreaski kaupsýslumaðurinn Tongsun Park dæmdur fyrir að hafa milligöngu um mútuburð á starfsmenn SÞ fyrir hönd Saddams Hussein. Í vitnisburði fyrir rétti var lýst hvernig peningflutningurinn fór fram, en peningum var troðið í innkaupapoka og skjalatöskur, en auk þess sokka og nærföt þegar pokana þraut. Park ferjaði, fyrir vin sinn Saddam, ávísun upp á $988.885 til eins af æðstu og lífseigustu mönnum innan SÞ, Maurice nokkurs Strong. Engin skýring hefur fengist á ávísuninni. Auk þess að hjálpa vini sínum um þessa milljón, sá Park um að greiða húsaleigu og önnur gjöld af skrifstofu Strong í NY. Stjúpdóttir Strong sem vann á skrifstofunni sá um að höndla með þessi viðskipti.  Það þykir ekki tiltökumál á Íslandi að menn hafi stjúpdætur sínar í vinnu, en samkvæmt reglum SÞ er það bannað. Rétt eins og það er bannað að hafa ástkonur sínar sem undirmenn á skrifstofunni. Siðfræðiráðgjafinn Ad Melkert, sem hafði yfirumsjón með að leiða Paul Wolfowitz í gildruna, sem varð honum að falli hjá Alþjóðabankanum, er skjólstæðingur Strong. Melkert var launað fyrir viðvikið með því að hafa umsjón með Þróunarverkefni SÞ í Norður-Kóreu. Nú hefur orðið uppvíst um stókostlegt peningamisferli í tengslum við þetta verkefni. Lofað er rannsókn á málinu, en allt sem skeði var að þyrlað var upp ryki í Alþjóðabankanum.  Strong er einn áhrifamesti baktjaldamakkarinn sem um getur í sögu SÞ; hefur staðið við öxlina á öllum aðalriturunum allar götur frá kosningu U Thant í stólinn. Pedro Sanjuan, gamall starfsmaður Bandaríkjanna hjá SÞ, heldur því fram að með U Thant hafi spillingin haldið innreið sína í SÞ og fari síversnandi.  Það verður fróðlegt að fylgjast með því hver flytur næst inn í Sing Sing.

... leitar náttúran út um síðir

Peningar! Völd! Kynlíf! Hvað er það sem knýr heiminn áfram? Ætli það sé ekki sitt lítið af hverju. Rétttrúnaðarpólitíkin hefur þó kastað rekunum yfir  þarfir og þrár kynlífsins og flest flokkast nú sem klám. Ég varð því ekki lítið hissa þegar ég  vaknaði í gær með kynlífskvak allt í kringum mig. Og ekki bara frá femíinistum, sem slegið hafa eign sinni á umræðuna, heldur líka frá ótíndum sjónvarpmönnum, blaðasnápum og bloggurum. Loftið titrar af eftirvæntingu og spennu. Loksins eitthvað bitastætt.  Hver fréttin rekur aðra um þessa óáranin sem viðhaldið hefur mannkyninu í hundruð þúsundir ára, ef ekki milljónir. Fyrst er að telja “hneykslið” á fjöllum. Upplýst hefur verið að konur hafi orðið fyrir kynferðislegri áreitni á vinnustað. Hvar? Jú auðvitað á Kárahnjúkum. Hvergi annars staðar á Íslandi er jarðvegurinn fyrir hneykslanlegt athæfi jafn frjósamur. Kynjahlutföll um það bil 95:5 og villt náttúran allt í kring. Spurning hvort Impreglio hafi ekki átt að vera skylt að afhenda skírlífisbelti strax við undirritun ráðningarsamnings. Hvers vegna það kemur fólki á óvart að klappað sé á einhverja kvenmannsbossa, svona í framhjá hlaupi, kemur mér hins vegar á óvart, enda á þeim aldri að muna slík bossabrek áður en þau voru særð úr íslenka karlpeningnum. Ótrúlegt samt, að ekki hafi hvarflað að þeim konum, sem um þessi störf sóttu, að karlar sem taka sér fyrir hendur að nauðga náttúrinn, láti staðar numið þar. En þar sem engar kærur hafa verið lagðar fram verður að líta svo á að annað hvort hafi ekkert gerst eða allt farið fram með einróma samþykkt. Eða eins og Sóley Tómasdóttir orðaði það svo skemmtilega á blogginu sínu “að konur nú hafa kynhvöt sem þær megi ráðstafa að vild”. Þetta eru orð í tíma töluð. Og ekki er allt búið. Hótel Saga (eða hvað Bændahöllin heitir núna) hefur þurft að reiða fram milljónir í skaðabætur fyrir ósæmilega viðskiptahætti – eftir skírlífisstorminn sem óð yfir landið síðastliðinn febrúarmánuð þegar nokkrir buisnessmenn, úr ónefnanlegum iðnaði, ætluðu að líta hér við. Látum vera að femínistar, kirkjan og pífumprýdd ritstjórn Morgunblaðsins hafi misst jarðtenginguna um sinn. Það er nú reyndar engin nýlunda. En að borgarstjórn Reykjavíkur álykti gegn erlendum ferðamönnum, sem gera vildu hér stutt stop, það tekur út yfir allan þjófabálk. Skynhelgin hjá þessari þjóð, sem reglulega er í heimspressunni vegna óhaminnar unglingadrykkju eða vegna lauslætis kvenþjóðarinnar, ríður ekki við einteyming. Viljum við ekkert vita af kynlífi eða klámi. Hvernig má þá útskýra að gæðaritið Ísafold er uppselt á öllum útsölustöðum. Hvers vegna? Jú, vegna þess að lífið er orðið svo “deadly dull” fyrir obbann af íbúum þessa lands að þá þyrstir í smá broddborgara svita. Á bakvið býr hins vegar tilraun til að berja bæjarstjórann í Kópavogi í gólfið, líkt og tókst svo snilldarlega með Vilhjálm Þ í vetur. Feillinn liggur í, að enn rennur blóð í æðum Gunnars I, svo þetta mun taka eitthvað lengri tíma. En ekki skortir á aðdráttaraflið orðanna –Goldfinger!! Vændi!! Mansal!! – Menn eru ekki í vanda með að lýsa ósómanum. Silja Bára Ómarsdóttir fullyrti í Í vikulokin í gær að lögbrot séu framin á Goldfinger. Ekki að hugsanleg lögbrot séu framin þar. Nei, þau eru framin þar. Svona fullyrðing kallar ekki á rökfærslu eða sönnunarbyrði að hennar mati. Það þarf aðeins að varpa henni fram og þá er hún orðin að viðmiði. Þjóð veit þá tveir vita. Þetta með leiðann er ekki bara gripið úr tómu loftinu. Frétt í dönskum blöðum lýsir vanda danskra karla og geta má sér til að vandinn eigi við fleiri. En sífellt fleiri karlar leita nú til læknis í Danmörku vegna löngunarleysis til spúsu sinnar. Þetta gerist þrátt fyrir Viagra og öll tækin og tólin sem sérverslanir með hjálpartæki hafa á boðstólum. Jafnréttið virðist hafa gefið körlum kvenlega kvilla, svo sem, höfuðverk. Ekki björguleg bítti það.  Það skyldi þó ekki vera að síðastu von mannkyns til að viðhalda sér verði, í framtíðinni, að finna á virkjanasvæðum í óbyggðum Íslands.

Orði skotið á ská

Guði sé lof fyrir tilhugalífið. Í stjórnmálum gefur það kjósendum frí frá argaþrasinu svona fyrst eftir kosningar. Grátkórinn um "rýran hlut kvenna á alþingi" hefur að mestu verið hljóður undanfarna daga, en mun brátt taka við sér aftur. Um það mál vil ég skjóta inn orði meðan færi gefst, því rétt eins og krían kemur á vorin þá mun hringekjan um "hlut kvenna" bráðlega fara af stað. Skiptir þá engu hver vilji kjósenda er.

Konum fjölgaði ekki á þingi í þessum kosningum, þrátt fyrir háværar kröfur sumra flokka síðastliðið haust og fléttulista. VG voru með fléttulista og konur í efstu sætum á 2 af 6 listum, og uppskáru að auki jöfnunarþingmann og náðu þannig hlut kvenna í 44%. Hvort heimurinn verði eitthvað betri fyrir bragðið skal ósagt látið.

Framsókn bauð betur. hafði konur í efsta sæti í 3 kjördæmum, en uppskar aðeins tvær konur á þing. Jónína og lagsmeyjar hennar fengu fingurinn, þrátt fyrir að bjóða fram í Reykjavík, þar sem, samkvæmt kenningunni, krafan um konur á þing er hvað kröftugust. Hvað skyldi hafa farið úrskeiðis þar?

Samfylkingin, "brjóstvörn jafnréttisins", bauð einungis einni konu fyrsta sæti á lista og rétt marði Sjálfstæðisflokkinn hvað varðar prósentutölu kvenna á þingi, þ.e. 33 á móti 32%. Nýliðun í þingflokki sjálfstæðismanna er líka áberandi mest. Kjósendur treystu stökum körlum hjá VG bærilega á meðan karlar sem studdu sig við aðra karla komu skárst út hjá Samfylkingunni.

Það sem má lesa út úr þessu er að kjósendur merkja við það sem þeir hafa trú á að skili árangri. Ef það er kona þá merkja þeir við það, sbr. Þorgerður Katrín og Valgerður. Sé það karl, fer stimpillinn þangað. Heilaþvottur og þvínganir breyta engu þar um, en gæti dregið úr áhuga kjósenda til að  láta vilja sinn í ljós. Hugmyndafræði dugir skammt þegar draumur og veruleiki stangast á. Kjósendur vilja sjá árangur, vilji er ekki nóg, því getan þarf líka að vera til staðar.

En hvíldin var kærkomin.

Já, ráðherra

ÞAÐ er bara ekki að gera sig, þetta þarna hjá Framsókn. Eftir upphlaupið í tengslum við auðlindaákvæðið hélt maður, satt best að segja, að þeir myndu staldra aðeins við og íhuga næstu skref. Nú berast fréttir úr utanríkisráðuneytinu að óhóflega hafi verið staðið að pólitískum ráðningum á undanförnum árum á meðan sjálfstæðismenn fóru þar með völd. Frú Valgerður á að hafa gefið farandverkamönnunum í ráðuneytinu von um að röðin sé nú komin að þeim; tími pólitískra ráðninga sé nú liðinn. Líklega hafa þeir verið of uppteknir við amstrið á flugvöllum heimsins til að fylgjast með hvernig ráðningamálum var háttað hjá henni meðan hún fór með iðnaðar- og viðskiptaráðuneytið. Þau kostuðu þjóðina tugi, ef ekki hundruð milljóna. En kannski eru pólitískar ráðningar í lagi, ef það eru bara réttir aðilar sem njóta þeirra.

En fyrst búið er að vekja athygli á málinu má spyrja sig hver staðan hafi verið í utanríkisráðuneytinu þegar Davíð Oddsson (eða Davííð Ooooddsson eins og fréttamaður RÚV nefndi hann) og síðan Geir Haarde tóku þar við lyklum. Eftir meira en níu ára setu í ráðuneytinu höfðu framsóknarmenn haft góðan tíma til að skipa þar í stöður og þar á undan höfðu kratar ráðið þar ríkjum annan eins tíma. Þótt ég eigi ekki trúnað Davíðs, þá má ímynda sér að honum hafi verið um og ó þegar hann steig inn í þetta framsóknarhreiður með kratakransinn. Áherslur Halldórs Ásgrímssonar á Evrópusambandsaðild í ráðherratíð sinni eru líklegar til að hafa sett svip á ráðningamál ráðuneytisins.

Utanríkisráðherrar hafa það hlutverk að kynna stefnu stjórnarinnar í utanríkismálum. Þeir hafa þó tiltölulega frjálsar hendur með hvernig þeir gera það og því gat Halldór otað sínum málum áfram að því marki sem stjórnarsáttmálinn leyfði. Það er nefnilega þannig að hver og einn hafa utanríkisráðherrar sína sýn á málefni dagsins. Sýn Davíðs og Geirs hefur verið önnur en sýn Halldórs og Jóns Baldvins. Valgerður er lítið annað en bergmál af Halldóri og því eru þessi mál aftur komin á byrjunarreit, þ.e. framsóknarreitinn.

Án þess að reyna að kasta rýrð á þessa starfsmenn, þá er það einu sinni svo að það er ráðherrann sem setur línuna. Hann hefur verið kosinn til verka og hann ákveður hverjum hann treystir til að framkvæma stefnu sína. Þegar Davíð kom inn var hann sjúkur maður; að eyða kröftum í að hafa hemil á embættismönnum með önnur markmið og aðra sýn getur ekki hafa verið aðlaðandi tilhugsun fyrir mann sem veit hvert hann vill stefna. Við þurfum ekkert að efast um að svona hafi staðan verið. Þjóðin er vel upplýst eða er nokkur hér sem ekki hefur séð þættina "Já, ráðherra". Þótt þeir hafi verið hin besta skemmtun, þá opnuðu þeir almenningi líka sýn inn í líf sem aðeins ráðherrar hafa hingað til fengið að kynnast.

Það hlýtur að vera huggun harmi gegn að Valgerður getur treyst sínum mönnum.

Höfundur er lífeindafræðingur.