Hvar á að spara?

Forstjóri Landspítala gerði starfsfólki grein fyrir stöðunni síðsatliðinn föstudag. Gróft til tekið er hún ekki beisin. Eftir öll hagræðingarárin, ráðningastoppin og hungursólaranar á enn að skera niður. Áætlað; 400 milljónir til áramóta. Þetta er þó bara brot af því sem þarf að sparast svo vel sé. "Velferðarstjórnin", sem kosin var í vor, mun fylgja málum eftir.

Valkostirnir eru lægri laun eða minni lyf. Byrjað verður á að lækka launin og ef það dugar ekki þá uppsagnir og aspirín í stað morfíns. Samkvæmt yfirlýsingum formanns hjúkrunarfélagsins og formanns læknaráðs blasir landflótti við úr þessum stéttum. Það mun ganga eftir.

En allt er þetta spurning um forgangsröðun. Um hvað geta flestir Íslendingar verið sammála? Eru það ekki að heilbrigðis og menntamál sem eiga forgangi? Því er að minnsta kosti haldið fram í ræðum. Merkir það ekki að önnur málefni séu látin víkja þegar þessir stóru málaflokkar eru lagðir undir hnífinn? Með því að renna hratt í gegnum fjárlög 2009 sé ég ekki betur en að auðvelt hefði verið að ná þessum 400 milljónum sem vantar í rekstur Landspítalans á árinu. Það hefði t.d. mátt ná stærstum hluta þessa undirballans með því að skera niður framlög ríkisins til stjórnmálaflokka (371.5 m) og lokahnykkurinn hefði náðst með framlögunum til Feneyjatvíærings, Samtakanna 78 og frjálsra félagasamtaka, þá hefði 400 milljónunum verið reddað. Of seint í ár en má hafa í huga fyrir næstu fjárlög. Auk þess mætti sleppa silkihúfum eins og Heimssýningu í Shanghai 2010 (70m) og Óbyggðanefnd (99.4m); draga verulega saman hjá sendiráðum (2.500m), Þróunarsamvinnu og öllu Sameinuðu þjóða batteríinu og spara þar með ennnú fleiri milljarða. Og þá er ónefnt Norðurlandasamstarfið, sem ekki er að skila okkur öðru en hótunum og fyrirlitningu "frændþjóðanna", það fær 273.6m á fjárlögum ársins svo Íslendingar geti látið hrækja framan í sig í beinni. Þær 60 milljónir sem ráðherrar fá til gæluverkefna og atkvæðakaupa mætti hæglega veita til kaupa á skólagögnum fyrir fátækar fjölskyldur. 

Liðurinn Frjáls félagasamtök vakti sérstaka athygli mína. Hvers vegna fá Ff 9.9m af skattfé Íslendinga á fjárlögum? Er ekki öllum frjálst að stofna samtök og eru þau frjáls ef ríkið er með krumlurnar í þeim? Er upphæðinni dreift á alla sem stofna með sér samtök eða eru einhverjir verðugri en aðrir? Það skiptir í raun ekki megin máli, því þessi liður er langt út úr kortinu og ætti ekki að vera til. En hann minnti mig á grein sem ég las nýlega í Daily Telegraph um nýja borgarstjórann í Doncaster á Englandi. Hann heitir Peter Davis og hann veit hvernig á að taka á útgjöldum sem komin eru útfyrir öll mörk.

Davis lét það verða sitt fyrsta verk að lækka eigin laun úr 73 þúsund pundum á ári í 30 þúsund. Svo virðist sem Doncaster, sem er á stærð við Reykjavík, hafi lent á algeru eyðslufylleríi og líklega ekki eitt um það. Til aðkoma böndum á sukkið hefur Davis lagt til að borgarfulltrúum verði fækkað úr 63 í 21 (á sínum tíma fækkaði DO borgarfulltrúum Rvk úr 21 í 15 ) og Davis ætlar að lækka skatta á borgarbúa um 3%.  Sem sagt, yfirbyggingin minnkuð og það sem sparast skilað til skattgreiðenda. Auk þess hefur Davis ákveðið að allt sem flokkast undir útgjöld vegna "fjölmenningar" verði lagt af. Styrkir til "gleðigangna" verða aflagðir  á grundveli þess að vilji fólk gangast upp í kynhneigð sinni þá geti það gert það á eiginn kostnað. Hann telur sömu rök gilda þegar ólíkir kynþættir vilja minnast uppruna síns og á það líka við um feminista og  hópa sem telja sig á einhvern hátt eiga að njóta sérstöðu umfram aðra.

Peter Davis á eflaust eftir að lenda í kröppum dansi við pólitíska rétttrúnaðinn og þá ekki síður við félaga í trúarsamtökum Hins Alvitra Ríkis sem útdeilir almúganum af visku sinni. En í dag er lag, því skattpíning almennings í Bretlandi er ekki að skila því sem Labor hafði lofað. Skólar, sjúkrahús, samgöngur eru í molum og félagsmálabatteríið veldur meiri skaða en það gerir gagn. Það eru eflaust margir Bretar sem eru tilbúnir að hleypa rödd skynseminnar aftur að og svo gæti farið að röddin fái að hljóma um allar Bretlandseyjar. Davis er ekki einn hann nýtur stuðnings frá Samtökum skattborgara og félagasamtaka sem vinna gegn pólitískri rétthugsun.

Hvort Íslendingar sem völdu "velferðarstjórn" í síðustu kosningum hafi enn áttað sig á í hverju velferð hennar felst á eftir að koma í ljós. Hljómar hinnar fágætu tónlistar skynseminnar berast, því miður, hægt yfir.

Mynd 1: Læknablaðið

Mynd 2: www.zimbio.com

 

Athugasemdir

[Kolbrún Hilmars, 7.9.2009 kl. 12:09]

Fínn pistill, Ragnhildur.  Niðurskurðartillögur þínar eru miklu raunhæfari en "Velferðarstjórnarinnar". 

Einu má svo bæta við til niðurskurðar, sem væntanlega kemur á fjárlög í haust; milljarðakostnaður við ESB umsóknina.

[Ragnhildur Kolka, 7.9.2009 kl. 17:40]

Það er rétt hjá þér Kolbrún, það hefði mátt spara þjóðinni milljarðakostnaðinn vegna ESB umsóknarinnar. Hann er bara enn ein pínan sem á okkur leggst.

Monomaniakarnir í Samfylkingunni munu aldrei ljá máls á að spara krónu af "ESB aðgangseyrinum". Þeir munu sjá til þess að hann bætist ofan á Icesave skuldina og allar aðrar skuldir sem nú hlaðast upp vegna þess að stjórnarráðið situr kófsveitt og föndrar með ESB krossaprófið.

Á meðan Róm brennur .........

[Þráinn Jökull Elísson, 10.9.2009 kl. 23:17]

Frábær færsla hjá þér.

Kveðja.

[Ragnhildur Kolka, 11.9.2009 kl. 08:02]

Þakka þér fyrir innlitið, Jökull.