Túristi í DC

Það hefur blásið hressilega um Héraðsdóm Reykjavíkur eftir að tekin var ákvörðun um að taka þar fyrir mál níumenningana svokölluðu. Látið er sem um lítið mál sé að ræða og að annarleg sjónarmið hafi ráði því að kæra var lögð fram og ákært í framhaldinu. Í tilraun til að forða skjólstæðingum sínum undan réttarhöldunum hefur lögmaður nokkurra þeirra verið undur uppátektarsamur. Hefur hann lagt fram kærur á hendur dómara, saksóknara og jafnvel á stærð salarins sem málaferlin eiga að fara fram í. Úr kröfu lögmannsins má lesa að í svo veigamiklu máli sem þessu dugi ekkert minna en Egilshöll til að alþjóð megi verða vitni að óréttlætinu (sic) sem þarna er verið að framkvæma. Þessi átök um aðkomu áheyrenda að réttarhöldum komu mér í hug um daginn þegar ég átti leið um höfuðborg Bandaríkjanna, Washington DC. Sem sönnum túrista sæmir lagði ég leið mína í Hæstarétt BNA, The Supreme Court. 

Auðvita er ekki saman að líkja Héraðsdómi Reykjavíkur og Hæstarétti BNA, en þó þótti mér athygli vert að skoða þetta fræga hús og þá ekki síst í ljósi krafna lögmanns níumenninganna fyrir áheyrendapalla.  Líklega komast færri áheyrendur að í Hæstarétti BNA en í Héraðsdómi Reykjavíkur þótt áhrif dóma þar sé ca. þúsund sinnum meiri sé talið í lífi einstaklinga og þá eru ekki með talin þau óbeinu áhrif sem dómar frá Hæstarétti BNA geta haft um víða veröld. Fer ekki hjá því að manni finnist Ragnar Aðalsteinsson gera sig nokkuð breiðan í nafni réttlætisins.

Um það bil 30 einstaklingar komast fyrir á áheyrendabekkjum (bólstruðum stólum) Héraðsdóms Reykjavíkur. Telst það yfrið nóg í flestum málum. En auk þess geta þeir sem héraðsdómur úthýsir fylgst með niðurstöðu dómsins á heimasíðu eftir uppkvaðningu. Þrátt fyrir tröllaukin húsakynni er Hæstiréttur BNA ekkert að gera betur við þegna sína. Því síður 1000 sinnum betur.  Örfáir eldhúskollar með krossviðarsetu og reyrviðarbaki voru til staðar fyrir áheyrendur og lítið rúm til að bæta þar við (klikka á mynd), enda fer málflutningur þar ekki fram í neinu sjónvarpsþáttalíki.

En það var annað sem greip athygli mína þarna á stéttinni fyrir framan þetta hof Réttlætisins. Og það var áletrunin á gaflbrík yfir inngangi: Equal Justice Under Law eða Jafnræði fyrir lögum. Mál sem nú er rannsakað hjá þingnefnd BNA-þings gæti hæglega endað í Hæstarétti þar sem það ber öll merki þess að þar sé stjórnarskráin brotin í jafnréttismálum.  Málið snýst um að undir stjórn núverandi dómsmálaráðherra, Eric Holder, hafi mál sem varðar ógnanir við kjósendur á kjörstað af hálfu meðlima New Black Panther Party (NBPP) verið fellt niður. Vitnisburður lögfræðingsins (Christopher Coates) sem hafði veg og vanda að vinnu við ákæruna er nú aðgengilegur á netinu. Fjallar hann þar um tvö mál  sama eðlis, það fyrra frá 2002 sem lauk með dómi 2007, hitt málið kom upp í kosningunum árið 2008 í Philadelphiu. Varðar það tvo NBPP meðlimi í vígaklæðum með kylfur sem með ógnandi tilburðum og fúkyrðum varna hvítum kjósendum að komast á kjörstað, en á þessum kjörstað eru svartir í miklum meirihluta. Undirbúningsvinna við ákæru var langt komin þegar skipun kom frá aðstoðar dómsmálaráðherra að fallið verði frá ákærunni. Samkvæmt Coates er dagskipun í dómsmálaráðuneytinu að leiða hjá sér mál sem snúa að brotum minnihlutahópa (litaðra eða vegna tungumáls) gagnvart meirihlutahópum (hvítum). Stjórnarskráin gerir hins vegar kröfu um kynþátta-óháð réttlæti. Má ætla að eftir þennan aðdraganda, verði málið endurupptekið, þá gangi það alla leið til Hæstaréttar, enda er þar skorið úr um stjórnarskrárbundin réttindi. Coates lýsir í raun einbeittum brotavilja innan dómsmálaráðuneytisins þar sem pólitíkusar og embættismenn hafa tekið höndum saman um að fara gegn vilja þingsins og setja sér sín eigin lög og reglur. Hér heima hefur sést örla á vilja til að mismuna fólki fyrir dómi. Ekki af hálfu yfirvalda (ennþá) heldur hafa þrýstihópar (eins og t.d. fylgismenn aðgerðasinna) stöku sinnum tekið þann pól.

Lestur vitnisburðar Coates vekur spurningar hvort ekki sé heillavænlegra að hafa lögin einföld svo hægt sé að framfylgja þeim. Byggja þau á einfaldri stjórnarskrá sem gerir öllum borgurum jafnhátt undir höfði. Þegar almenningur skilur og þekkir rétt sinn er auðveldara að hindra misvitra stjórnmálamenn í að hampa duttlungum sínum eins og hér er lýst?

Í forsetakosningunum í BNA árið 2000 fékk alheimur að fylgjast með klúðurslegum vinnubrögðum við talningu atkvæða í Floridaríki. Má búast við áframhaldandi klúðri á kjörstöðum vítt og breitt um landið, því í vitnisburði Coates kemur einnig fram að víða sé pottur brotinn varðandi kjörskrár og virðist sem enginn vilji sé nú innan ráðuneytis dómsmála til að leiðrétta það. Á sama tíma telur Bandaríkjastjórn sig umkomna að deila á kosningafyrirkomulag víða um heim og nú síðast í hádegisfréttum RÚV í dag, þar sem kosningasvik í Afganistan voru fordæmd.

Geti menn ekki tekið til heima hjá sér er vandséð hvernig þeir geta predikað yfir öðrum.

 

Mynd1: www.dv,is

Mynd4: www.examiner.com

Leiðari Washington Times fjallar um málið í dag og hér má einnig sjá viðtöl við nokkra nefndarmenn eftir að Christopher Coates gaf vitnisburð fyrir nefndinni:

http://www.pjtv.com/?cmd=mpg&mpid=174&load=4189